Rodzaje działalności w organizacjach pozarządowych

Zarówno dla fundacji, jak i stowarzyszeń, podstawową działalnością powinna być działalność nieodpłatną – wynika to przede wszystkim z prawa i powinno wynikać również ze statutu organizacji. Nie wyklucza się jednak prowadzenia działalności odpłatnej, pod pewnymi warunkami, jak również działalności gospodarczej.

Działalność nieodpłatna

Działalność nieodpłatna to działalność społecznie użyteczna prowadzona w sferze zadań publicznych, za którą organizacja nie pobiera żadnych opłat ani wynagrodzenia od odbiorców swoich usług czy działań. Oznacza to, że organizacja realizuje swoje cele statutowe, finansując tę działalność z innych źródeł, takich jak dotacje, darowizny, składki członkowskie czy zbiórki publiczne, a nie z opłat od beneficjentów. W praktyce działalność nieodpłatna pożytku publicznego to np. bezpłatne szkolenia, pomoc społeczna, działania na rzecz osób niepełnosprawnych, promocja zdrowia czy edukacja, które są dostępne dla odbiorców bez żadnych opłat.

Działalność odpłatna

Działalność prowadzona przez organizację w ramach jej działań statutowych mieszczących się w sferze pożytku publicznego określonej w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za które pobiera opłaty (wynagrodzenie) od beneficjentów (lub innego nabywcy – np. urzędu, firmy),

Działalność odpłatna jest regulowana i wymaga pewnych działań, aby można było ją legalnie prowadzić:

• w statucie (teoretycznie może to być również jakiś wewnętrzny dokument, jak uchwała lub regulamin, ale najlepiej zawrzeć tę informację w statucie) musi być jasno napisane, że organizacja może prowadzić działalność odpłatną,
• musi realizować cele statutowe w ramach sfery pożytku publicznego,
• organizacja nie może osiągnąć z niej zysku, to znaczy, że na koniec danego projektu (lub roku obrotowego, jeśli kończy się wcześniej), koszty muszą być co najmniej równe przychodom,
• księgowość powinna rozgraniczyć przychody i koszty wynikające z poszczególnych typów działalności i uwzględnić to w sprawozdaniu finansowym (a komisja rewizyjna powinna tego dopilnować),
• posiada limity wynagrodzeń osób zatrudnionych przy jej wykonywaniu.

Działalność gospodarcza

Trzecim typem działalności, który organizacje pozarządowe mogą prowadzić, jest działalność gospodarcza. Można się na nią zdecydować podczas rejestracji organizacji, jak również w późniejszym czasie, natomiast konieczne jest umieszczenie w statucie zapisu, że organizacja może taką działalność prowadzić. Analogicznie do działalności odpłatnej, są pewne wymagania, aby działalność ta była prowadzona zgodnie z literą prawa.

• musi być prowadzona w zakresie zgodnym ze statutem, to znaczy, że organizacja zajmująca się edukacją, nie może prowadzić działalności gospodarczej związanej z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami, ponieważ daleko by ta śliwka padła od jabłoni,
• dochód wynikający z działalności gospodarczej powinien być przeznaczony na realizację celów statutowych organizacji i nie może być dzielony ani na członków stowarzyszenia, ani nie może przypadać fundatorowi,
• księgowość musi jasno wyodrębnić przychody i koszty osiągane z poszczególnych działalności,
• wymaga oczywiście rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, zanim zostanie podjęta.

Jeśli masz jakieś pytania lub wątpliwości, skorzystaj z naszego formularza kontaktowego.